Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και η αναποτελεσματική “εμμονή” μείωσης του μισθολογικού κόστους

Την τελευταία διετία 2010 -2012 έχει απορρυθμιστεί ολόκληρο το οικοδόμημα γύρω από τις εργασιακές σχέσεις και το εργατικό δίκαιο, όπως είχε διαμορφωθεί έπειτα από αγώνες και κατακτήσεις δεκαετιών. Στο όνομα της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, το μισθολογικό κόστος μπήκε στο στόχαστρο των δανειστών μας, προκειμένου να γίνουμε πιο ανταγωνιστικοί, να επιβιώσουν οι επιχειρήσεις και να αυξηθούν οι θέσεις εργασίας. Έτσι από τη μη παρέμβαση του κράτους στις συλλογικές διαπραγματεύσεις του ιδιωτικού τομέα και την ελευθερία της συλλογικής βούλησης των κοινωνικών εταίρων στη διαμόρφωση του περιεχομένου των συλλογικών συμβάσεων, επήλθε η άμεση παρέμβαση του κράτους. Με νόμο ο κατώτατος μισθός μειώθηκε κατά 22% και για τους νέους έως 25 ετών κατά 32%, δόθηκε έμφαση τις επιχειρησιακές συμβάσεις και τις συμβάσεις με ενώσεις προσώπων, καταργήθηκε η επέκταση και η κήρυξη ως γενικώς υποχρεωτικών των συλλογικών συμβάσεων, μειώθηκε ο χρόνος της παράτασης ισχύος των σσε που έληξαν ή καταγγέλθηκαν από τους έξι στους τρεις μήνες, καταργήθηκαν (με ερμηνευτική εγκύκλιο!) οι κλαδικές συμβάσεις για τους νέους από 18 έως 25 ετών, πάγωσαν οι αυξήσεις μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω από το 10%, άλλαξε η λειτουργία του Ο.Μ.Ε.Δ. καθώς αποσυνδέθηκε η Μεσολάβηση από τη Διαιτησία, θεσμοθετήθηκε η προσφυγή στη Διαιτησία μόνο με κοινή συμφωνία εργατικής και εργοδοτικής πλευράς, περιορίσθηκε το περιεχόμενο των διαιτητικών αποφάσεων. Ρυθμίσεις αμφιλεγόμενης συνταγματικής νομιμότητας καθώς προσβάλουν την συνδικαλιστική ελευθέρια, τη συλλογική αυτονομία (αρ. 23 παρ. 1 και άρθρο 22 αρ. 2) αλλά και με την ίδια την ελευθερία των συμβάσεων και το δικαίωμα στην εργασία ( άρθρο 5 παρ. 1 και άρθρο 22 παρ. 1 του Σ). Και ρυθμίσεις μη συμβατές με τους όρους διεθνών συμβάσεων για την προώθηση της ελευθερίας των συλλογικών διαπραγματεύσεων ΔΣΕ 87/1948 (κύρωση με Ν.4204/1961) και ΔΣΕ 98/1949 (Ν. 4205/1961) και το κοινοτικό κεκτημένο. Αυξήθηκε όμως η ανταγωνιστικότητα και μειώθηκε η ανεργία με τις πιο πάνω ρυθμίσεις; Αυθήξηκαν οι θέσεις εργασίας; Επετεύχθησαν οι δημοσιονομικοί στόχοι; Η μείωση του μισθολογικού κόστους εργασίας και η απορρύθμιση του συλλογικού εργατικού δικαίου μέχρι στιγμής δεν έχει ούτε στο ελάχιστο ικανοποιήσει το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας και δεν έχει συμβάλλει στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων. Αντίθετα, η ύφεση όλο και μεγαλώνει, ενώ παράλληλα η ανεργία έχει σπάσει κάθε ρεκόρ, αν λάβει κανείς υπόψη του ότι εκτοξεύθηκε στο 23,6% το β’ τρίμηνο του 2012, -το αντίστοιχο τρίμηνο του 2011 ήταν 16,3%-, στους νέους από 15- 24 ετών έφθασε στο 53,9%, στις δε γυναίκες αυτής της ηλικίας η ανεργία εκτοξεύθηκε στο 62,1%. Και ενώ η μείωση του μισθολογικού κόστους διαφαίνεται ότι δεν αποτελεί τη λύση για την ανταγωνιστικότητα συνεχίζεται σήμερα η διαπραγμάτευση μέχρι να μειωθούν κι άλλο οι μισθοί, να παγώσουν ή να καταργηθούν οι αυξήσεις με τις τριετίες, να καταργηθεί το επίδομα γάμου, να αλλάξει το πλαίσιο για τις αποζημιώσεις και το χρόνο εργασίας, να αυξηθούν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης. Με κορυφαία πρόκληση για τις αντοχές της κοινωνίας την κατάργηση της καθολικής εφαρμογής της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Αλλαγές αμφίβολης και πάλι συνταγματικής νομιμότητας που δίνουν τη «χαριστική βολή» στις συλλογικές διαπραγματεύσεις και στα εργασιακά, ασφαλιστικά και κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων, μετατρέποντας όλη τη χώρα σε μία «ειδική οικονομική ζώνη». Αντί οι δανειστές μας να μελετούν την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας ενδυναμώνοντας τους άλλους τομείς που συνδέονται άμεσα με αυτήν όπως είναι η ενίσχυση της καινοτομίας, της εκπαίδευσης και κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού, το τέλος στο ψηφιακό χάσμα, η αξιοποίηση του επιστημονικού προσωπικού, η πάταξη της γραφειοκρατίας, η μάχη για ένα υγιές επενδυτικό - επιχειρηματικό περιβάλλον, η βελτίωση των υποδομών (μεταφορές-ενέργεια–τηλεπικοινωνίες), η καταπολέμηση της διαφθοράς και της παραοικονομίας, η δημιουργία ενός σταθερού φορολογικού συστήματος, η ενδυνάμωση στη λειτουργία των θεσμών και η προσήλωση στην υψηλή ποιότητα προιόντων και υπηρεσιών με τη μείωση των τιμών και την καταπολέμηση των καρτέλ, επιμένουν να διαπραγματεύονται εκ νέου τη μείωση του μισθολογικού κόστους και τη διάλυση των συλλογικών συμβάσεων και διαπραγματεύσεων. Αυτή η συνταγή έχει αποτύχει. Καιρός να ενισχυθούν οι άλλοι τομείς που συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα. Η περαιτέρω μείωση μισθών και συντάξεων και μισθολογικού κόστους δεν έχει παρά να εξαθλιώσει κι άλλο την κοινωνία και να φέρει στα όριά της την κοινωνική συνοχή. Απαιτείται αλλαγή σχεδίου, διαφορετικά η ύφεση είναι σίγουρο πως θα βαθύνει ακόμη περισσότερο και η ανεργία θα σπάσει κάθε παγκόσμιο ρεκόρ.

Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις είναι ακόμα ισχυρές και δίνουν λύσεις. Μία "win - win" διαπραγμάτευση στους κόλπους του ΟΜΕΔ

Η πρόσφατη συμφωνία των κοινωνικών εταίρων (ΠΟΞ και ΠΟΕΕΥΤΕ) με την υπογραφή κλαδικής σύμβασης εργασίας, που αποτελεί ίσως την πιο κομβική κλαδική για την ελληνική οικονομία, απέδειξε ότι οι κοινωνικοί εταίροι έχουν την ωριμότητα, τη βούληση, το σθένος να προχωρούν σε συμφωνίες που μέσα στη δίνη της κρίσης σώζουν και τις δύο πλευρές από την απόλυτη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων. Η διαπραγμάτευση για την κλαδική όσων εργαζόνται στα ξενοδοχεία όλης της χώρας, μέσα από τις υπηρεσίες του ΟΜΕΔ, ήταν σκληρή. Όμως, τελικά, τα μέρη συμφώνησαν - αποδεχόμενα την πρόταση Μεσολάβησης που τους υπέβαλλα-. Σήμερα βρίσκεται σε ισχύ η σύμβασή τους, που αποτελεί καλό οιωνό για την επίτευξη εργασιακής ειρήνης στον κλάδο του τουρισμού, τη διατήρηση ή και αύξηση των θέσεων εργασίας, την επιβίωση των επιχειρήσεων,τη διατήρηση όλων των θεσμικών κατακτήσεων δεκαετιών, τη διατήρηση όλων των επιδομάτων, του 13ου και 14ου μισθού, των αποζημιώσεων των εποχικών, της επαναπρόσληψης, του 8ωρου- πενθημέρου, την αποφυγή για τους εργαζόμενους μειώσεων της τάξεως του 50% η οποία θα προέκυπτε αν δεν υπογραφόταν η σύμβαση καθώς τότε θα διατηρούνταν μόνο ο βασικός μισθός και τα 4 επιδομάτα -όπως προβλέπεται από το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο-. Το αποτέλεσμα της συμφωνίας δεν μπορεί παρά να αποτελεί μια "win- win" διαπραγμάτευση. Και τα δύο μέρη κέρδισαν. Καιρός τώρα να παρακολουθούμε αν θα τηρηθεί η συμφωνία. Για το κείμενο της ΣΣΕ κάντε κλικ εδώ: http://www.omed.gr/el/index.php?module=mysse&action=data&myid=106<

Το «νέο ΠΑΣΟΚ» θα κριθεί στην ιδεολογική κατεύθυνση που θα έχουν οι προτεινόμενες λύσεις του

Η εξαγγελθείσα αναγέννηση - «επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ» ελπίζουμε να μην έχει την ίδια μοίρα με την «επανίδρυση του κράτους» του κ. Καραμανλή, αλλά ούτε και την ίδια κατάληξη με τη ρήση του ΓΑΠ «τα κοστούμια εξουσίας θα μείνουν στην ντουλάπα» κάτι το οποίο ουδέποτε έπραξε. Η αναγέννηση πρέπει να είναι πρωτίστως αναγέννηση ιδεών και επανατοποθέτηση και επαναπροσδιορισμός των αρχών και αξιών μας. Ολόκληρου του ιδεολογικού πλαισίου που πρεσβεύουμε. Αν πρόκειται να γίνει αναγέννηση μόνο με ηλικιακά κριτήρια δίχως σαφές ιδεολογικό περιεχόμενο δεν θα αφορά την κοινωνία και θα είναι πάλι για εσωτερική κομματική κατανάλωση. Όμως η νέα γενιά αλλά και οι επόμενες γενιές έχουν ανάγκη από πολιτικούς που νοιάζονται για το παρόν και το μέλλον τους και όχι για τα ποσοστά που παίρνουν στις εκλογές. Τι πρεσβεύει σήμερα το ΠΑΣΟΚ; Ποια είναι η ταυτότητά του; Μπορεί να δώσει προοδευτικές λύσεις στα προβλήματα της κοινωνίας; Εκεί θα κριθεί. Κυρίως στην ιδεολογική κατεύθυνση που θα έχουν οι προτεινόμενες λύσεις του. Προς τα πού θα είναι στραμμένη αυτή η ιδεολογική κατεύθυνση; Αν είναι στην κατεύθυνση της διάλυσης της κοινωνικής συνοχής, της ενίσχυσης της κοινωνικής ανισότητας, της υπεράσπισης των συμφερόντων των ισχυρών, ας διαλυθεί. Υπάρχουν άλλες δεξιές δυνάμεις που μπορούν να το επιτύχουν γιατί αυτή είναι η στόχευσή τους. Αν όμως επαναπροσδιορίσει τις αξίες του και επανέλθει στη ρίζα του που βρίσκεται μέσα στην κοινωνία, στη ρίζα του που είναι ο άνθρωπος, τότε θα αναδυθεί από τις στάχτες του. Πώς θα γίνει αυτό; Μα με ειλικρινή ανασκόπηση της ιστορικής του πορείας, των λαθών του και με πλήρη αναγέννηση των ιδεών του που θα στηρίζονται σε ρεαλιστική βάση. Τα δύο τελευταία χρόνια με τη χρεοκοπία προ των πυλών, το ΠΑΣΟΚ διαχειρίστηκε την κρίση σαν να εξυπηρετούσε αλλότρια συμφέροντα και όχι αυτά του ελληνικού λαού. Ο ελληνικός λαός μας έδωσε το ιστορικό χαμηλό στις εκλογές, στέλνοντας μήνυμα ότι τον λησμονήσαμε, τον εγκαταλείψαμε. Αυτή είναι η αλήθεια. Το ΠΑΣΟΚ εγκατέλειψε ό,τι εκπροσωπούσε κατά τη διάρκεια της πολιτικής του ζωής. Οι επιλογές του κατά την προσπάθεια να διασώσει τη χώρα από τη χρεοκοπία έναντι των αγορών οδήγησαν στη χρεοκοπία της ελληνικής κοινωνίας. Πάνω από 1 εκατομμύριο συμπολιτών μας είναι άνεργοι. Πάνω από 3 εκατομμύρια συμπολιτών μας (το 27,7% της ελληνικής κοινωνίας) ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Η απορρύθμιση στης αγορά εργασίας με την υπ’ αριθμ. 6/2012 Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου έγινε πράξη. Αποτέλεσε, θα τολμήσω να πω, ωμό «βιασμό» στις εργασιακές σχέσεις και τους συσχετισμούς στον τομέα της εργασίας. Δεν μιλάμε πια για ζούγκλα. Η ζούγκλα έχει και κάποιους κανόνες. Το ΠΑΣΟΚ ευθύνεται για την κατάργηση του συλλογικού εργατικού δικαίου και την επαναφορά στις ατομικές συμβάσεις εργασίας. Έπρεπε να πει το μεγάλο ΟΧΙ. Ό,τι είχαμε κατακτήσει ποδοπατήθηκε. Οι κοινωνικοί εταίροι και ο ρόλος τους απαξιώθηκε καθώς το κράτος έβαλε χέρι στην Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Ο ΟΜΕΔ και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις φυτοζωούν, σαν τον ασθενή που ζει καλωδιωμένος και με οξυγόνο μέχρι να καταλήξει. Δεν υπογράφονται συλλογικές συμβάσεις. Οι συσχετισμοί υπέρ των μεγάλων και ισχυρών άλλαξαν με υπογραφή και του ΠΑΣΟΚ. Η δύναμη του κόσμου της εργασίας εξαΫλώθηκε ολοσχερώς. Έπρεπε να αντισταθούμε σε μια τέτοια επέλαση ακραίων νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Επέτρεψε στις τράπεζες και σε όσους αυτές εξουσιάζουν να μας κάνουν «πειραματόζωα» κάτι που έχουν παραδεχθεί σημαντικοί οικονομολόγοι όπως ο Richard Wolff, φιλόσοφοι όπως ο Slavoj Zijek, αρθρογράφοι όπως ο Amol Rajan της εφημερίδας Independent κα. Μπορώ ώρες πολλές να μιλώ για το τι απορρύθμισε το ΠΑΣΟΚ. Το ζητούμενο είναι όμως το μέλλον, οι επόμενες γενιές της Ελλάδας. Το ζητούμενο είναι οι προοδευτικές και ρεαλιστικές λύσεις στα ίδια προβλήματα, η φυγή προς τα εμπρός. Ο ελληνικός λαός ζει στην καθημερινή του ζωή τις συνέπειες αυτής της απορρύθμισης. Γι’ αυτό οργισμένος έδωσε την απάντησή του στις εκλογές. Είπε: «είμαι εδώ, κυρίαρχος». Οφείλει το ΠΑΣΟΚ να τον ακούσει. Να εγκαταλείψει τη λογική της ΣΤΡΟΥΘΟΚΑΜΉΛΟΥ. Να βγάλει το κεφάλι από την άμμο. Να δώσει στα ίδια προβλήματα ΆΛΛΕΣ λύσεις. Με κύριο γνώμονά τον κυρίαρχο λαό. Το ΠΑΣΟΚ του μέλλοντος και η ζωή του θα κριθούν από την ιδεολογική κατεύθυνση που θα έχουν οι λύσεις τις οποίες θα δώσει στα σύγχρονα προβλήματα. Γιατί μέχρι τώρα πολλοί από αυτούς που μας εξουσίαζαν μέσα από τους κόλπους του δεν ήταν πως δεν μπορούσαν μόνο να δώσουν λύσεις, δεν έβλεπαν δεν γνώριζαν καν το πρόβλημα.

Ε Ι Σ Η Γ Η Σ Η
ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΜΑΛΑΓΑΡΔΗ
ΣΤΟ 2ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ «e-ΘΕΜΙΣ»,
ΜΕ ΘΕΜΑ «ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ - ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ»

Κυρίες και κύριοι καθηγητές,
Αξιότιμοι Συνάδελφοι,

Θα ήθελα να ευχαριστήσω με τη σειρά μου την Επιστημονική Ένωση Δικηγόρων «e-Θέμις», για την πρόσκληση που μου απευθύνατε στο 2ο Πανελλήνιο νομικό συνέδριό σας, που αγγίζει στην καρδιά των σύγχρονων προκλήσεων και ζητημάτων, τα οποία εισάγει η ψηφιακή επανάσταση τόσο στην κοινωνία όσο και στους χώρους εργασίας.

Ο νομοθέτης, ο δικαστής και ο νομικός γενικότερα δεν μπορούν να αδρανούν απέναντι στις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, που οδηγούν σε «πρόωρη γήρανση» τους υφιστάμενους κανόνες δικαίου.

Όλοι μας έχουμε το χρέος και την ευθύνη να αναλύουμε, να ερμηνεύουμε και να αποκαλύπτουμε τα νέα προβλήματα και τους κινδύνους που ανακύπτουν στην ψηφιακή μας εποχή και να σχεδιάζουμε τα πρόσφορα νομικά εργαλεία για την αντιμετώπισή τους.

Μέσα, λοιπόν, σ’ αυτό το πλαίσιο θα ήθελα να σας συγχαρώ για το Συνέδριο αυτό, από το οποίο πιστεύω ότι θα προκύψουν πολλά χρήσιμα συμπεράσματα για το δύσβατο ερευνητικό πεδίο των σύγχρονων τεχνολογικών εξελίξεων αλλά και των κινδύνων και των απειλών που εισάγουν στην εποχή μας, στην εποχή του «φόβου και της έντονης παρακολούθησης».

Κυρίες και κύριοι,
Η προφητεία του «Μεγάλου Αδελφού» φαίνεται να επαληθεύεται και να αποκτά ιδιαίτερη επικαιρότητα τόσο στην κοινωνία όσο και στους χώρους εργασίας. Οι μεγάλες αλλαγές που έχουν επιφέρει η «επανάσταση του διαδικτύου» και η ψηφιακή τεχνολογία στη δομή και λειτουργία των επιχειρήσεων, καθώς και στις συνθήκες και το περιεχόμενο της εργασίας, αφενός διευκολύνουν και διευρύνουν τον έλεγχο της εργασίας μέσω του διευθυντικού δικαιώματος, χωρίς τούτο να γίνεται εκ πρώτης όψεως αντιληπτό και αφετέρου ενισχύουν και επεκτείνουν τους κινδύνους και τις απειλές κατά της προσωπικότητας και της ιδιωτικής ζωής των εργαζομένων στους χώρους εργασίας.

Οι Κίνδυνοι αυτοί και οι απειλές συνδέονται με τους τρόπους που γίνεται η ηλεκτρονική παρακολούθηση.
Με ποιους τρόπους γίνεται η ηλεκτρονική αυτή παρακολούθηση;

• με τη χρήση καμερών, κλειστών κυκλωμάτων επιτήρησης, ηχοσκόπησης, βιντεοσκόπησης,
• τον έλεγχο των υπηρεσιακών τηλεφωνικών κλήσεων και των τηλεφωνικών συνδιαλέξεων των εργαζομένων,
• με την παρακολούθηση της χρήσης των υπολογιστών και της πλοήγησης στο διαδίκτυο των εργαζομένων, τον έλεγχο του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου,
• με τη χρήση βιομετρικών μεθόδων και τεχνικών πιστοποίησης της ταυτότητας των εργαζομένων, μέσω ανάλυσης των σταθερών χαρακτηριστικών τους,
• με την αξιοποίηση των γενετικών δεδομένων και
• τις σύγχρονες μεθόδους επιλογής προσωπικού.

Σήμερα δε προβάλλει ως εξαιρετικά επίκαιρη η εισαγωγή στις επιχειρήσεις της «ηλεκτρονικής κάρτας των εργαζομένων», η χρήση της οποίας όπως ήδη έχει εξαγγείλει η Κυβέρνηση θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται πιλοτικά από την 1η Ιουλίου 2011.
Περιπτώσεις μεγάλων πολυεθνικών εταιριών που παρακολουθούν εργαζόμενους αποτελούν πια καθημερινή πρακτική.
Οι περιπτώσεις :
της LIDL, που είχε εγκαταστήσει κάμερες ακόμα και στις τουαλέτες των εργαζομένων ή της Northeast Orient Airlines, που είχε εγκαταστήσει σύστημα παρακολούθησης του ρυθμού πληκτρολόγησης των εργαζομένων της, ή της Burlington Northern Santa Fe Railway (BNSF) που διενεργούσε κρυφά ιατρικές εξετάσεις στους εργαζόμενους αποτελούν ενδεικτικά παραδείγματα.

Στη χώρα μας η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα έχει εκδώσει πλήθος ad hoc αποφάσεων και ερμηνευτικών οδηγιών γύρω από το ζήτημα αυτό.
Χαρακτηριστικές είναι :
➢ Η υπ’ αριθμ. 115/2001 ειδική ερμηνευτική του Ν.2472/1997 Οδηγία ως προς την προστασία των προσωπικών δεδομένων των εργαζομένων, η οποία αποτελεί soft law.
➢ Η 1122/ 26-9-2000 οδηγία για τα κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης που εξέδωσε η Αρχή Προστασίας Δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σύμφωνα με την οποία κριτήριο για τη νομιμότητα της επεξεργασίας είναι η αρχή της αναλογικότητας.
➢ Οι αποφάσεις:
Για τα κλειστά κυκλώματα, τα οποία κυρίως κάνουν θραύση στις τράπεζες:
Χαρακτηριστικές είναι οι ad hoc αποφάσεις της ΑΠΔΠΧ για την τοποθέτηση κρυφής κάμερας εντός οικίας με σκοπό την παρακολούθηση της οικιακής βοηθού, η περίπτωση Διοικητή Νοσοκομείου που βιντεοσκόπησε το περιεχόμενο των τσαντών 3 τραπεζοκόμων για να στοιχειοθετήσει το αδίκημα της κλοπής τροφίμων, η περίπτωση κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης σε φαρμακαποθήκη ή η εγκατάσταση σταθερών καμερών στα ΚΤΕΛ Κατερίνης. Στις περισσότερες από αυτές τις αποφάσεις η ΑΠΔΠΧ έκρινε ότι ο έλεγχος των εργαζομένων αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας και δημιουγεί το αίσθημα του «φόβου», το οποίο είναι προσβλητικό για την προσωπικότητά τους.

Για τις τηλεφωνικές κλήσεις:
Ήδη η ΑΠΔΠΧ από το 2000 έχει εκδώσει (την 637/2000) απόφαση ως προς τη νομιμότητα συστήματος ελέγχου των τηλεφωνικών κλήσεων στο Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθηνών - Πειραιώς, το οποίο είχε εγκατασταθεί με σκοπό τον έλεγχο των δαπανών. Το σύστημα αυτό κρίθηκε ότι παραβίαζε θεμελιώδη δικαιώματα των εργαζομένων και ότι η εγκατάσταση ενός τέτοιου συστήματος είναι νόμιμη με την απόκρυψη των τριών τελευταίων ψηφίων αυτού, σκεπτικό που υιοθετήθηκε το 2006 και από το Ν. 3471 ως προς την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των τηλεπικοινωνιών. Παράλληλα η ΑΠΔΠΧ έπειτα από πλήθος καταγγελιών ως προς την καταγραφή τηλεφωνικών κλήσεων εργαζομένων έχει εκδώσει ad hoc απόφαση κατά του ΑΣΕΠ με την οποία κρίθηκε παράνομη η εγκατάσταση καταγραφέα εισερχόμενων κλήσεων, με τον οποίο καταγραφόταν οι τηλεφωνικές συνδιαλέξεις των υπαλλήλων του γραφείου εξυπηρέτησης πολιτών με τους πολίτες, ως αντιβαίνουσα στην αρχή της αναλογικότητας τονίζοντας ότι η αρχή του απορρήτου της επικοινωνίας καλύπτει και τις επικοινωνίες στον τόπο εργασίας.
Χαρακτηριστική ως προς το ζήτημα αυτό είναι και η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που αφορά στην υποκλοπή τηλεφωνικής επικοινωνίας υπαλλήλου. Συγκεκριμένα πρόκειται για την υπόθεση της κας Halford v. United Kingdom, για την οποία το δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η υποκλοπή της τηλεφωνικής επικοινωνίας υπαλλήλου συνιστά παράβαση του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ. Το Δικαστήριο έκρινε, ειδικότερα, ότι αυτή η παρακολούθηση δεν είναι συμβατή με την εύλογη προσδοκία προστασίας της ιδιωτικότητας ως προς την τηλεφωνική επικοινωνία (reasonable expectation of privacy).

Για το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο- την πλοήγηση στο διαδίκτυο:
Ο έλεγχος του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, η επισκεψιμότητα των ιστοσελίδων των εργαζομένων αποτελεί ένα απ’ τους πιο διαδεδομένους τρόπους ελέγχου των εργαζομένων. Χαρακτηριστική για το ζήτημα αυτό είναι η υπ’ αριθμ. 61/2004 απόφαση της ΑΠΔΠΧ με την οποία κρίθηκε παράνομη η εγκατάσταση λογισμικού στον υπολογιστή εργαζομένου, χωρίς προηγούμενη ενημέρωση, ως αντιβαίνουσα στην αρχή της αναλογικότητας. Η απόφαση αυτή αποτελεί μία από τις βασικότερες αποφάσεις της Αρχής και αφορά στην προστασία του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και κατ’ επέκταση στην «ιδιωτική ζωή» των εργαζομένων.
Σύμφωνα με την ως άνω απόφαση η έννοια του απορρήτου της αλληλογραφίας έχε διευρυνθεί και περιλαμβάνει, την έννοια του απορρήτου των επικοινωνιών με σκοπό να εξασφαλίσει στην ηλεκτρονική επικοινωνία τον ίδιο βαθμό προστασίας με αυτόν της παραδοσιακής αλληλογραφίας. Συνεπώς, τα μηνύματα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου έχουν τον ίδιο βαθμό προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων με το παραδοσιακό έγγραφο και εφαρμόζεται ως προς αυτά το συνταγματικά κατοχυρωμένο στο άρθρο 19 παρ. 1 απόρρητο των επιστολών.

Για τα βιομετρικά δεδομένα:
Οι τεχνικές αυτές βασίζονται στον έλεγχο :
Της ίριδας του οφθαλμού, του σχήματος των δακτύλων, του αμφιβληστροειδούς χιτώνα, του αποτυπώματος του προσώπου, της μορφολογίας του αυτιού, της ανάλυσης των πόρων του δέρματος, της χειρόγραφης υπογραφής, του τρόπου πληκτρολόγησης.
Χαρακτηριστική είναι η απόφαση 9/2003 ως προς τη χρησιμοποίηση βιομετρικού συστήματος με τον έλεγχο της γεωμετρίας του χεριού των εργαζομένων ως προς εγκαταστάσεις υψηλού κινδύνου από την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ, στην οποία κρίθηκε ότι πρέπει να αξιοποιηθούν ηπιότερα μέσα και ότι η εγκατάσταση βιομετρικού συστήματος που καταγράφει αποκλειστικά με ψηφιακό τρόπο στοιχεία της γεωμετρίας του χεριού του χρήστη, αποκλειστικά για τον σκοπό του ελέγχου της πρόσβασης των εργαζομένων στις κρίσιμες εγκαταστάσεις της εταιρίας «ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε.», δεν παραβιάζει τα δικαιώματα των εργαζομένων της σύμφωνα με όσα ορίζονται στην ερμηνευτική Οδηγία 115/2001 της Αρχής, εφόσον πληρούνται οι λειτουργικές συστάσεις της μελέτης επικινδυνότητας της Αττικό Μετρό.
Η απόφαση ως προς τη χρήση βιομετρικού συστήματος ελέγχου της ίριδας των οφθαλμών των εργαζομένων από το ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ σε εγκαταστάσεις υψηλού κινδύνου, στην οποία κρίθηκε ο αερολιμένας ως νευραλγικής σημασίας και ύψιστης ασφάλειας δύναται να χρησιμοποιεί ένα τέτοιο βιομετρικό σύστημα, εφόσον ο Διεθνής Αερολιμένας ενημερώσει όλους τους εργαζόμενους που έχουν πρόσβαση στο Κέντρο επιχειρήσεων πριν από την εγκατάσταση του συστήματος. Χαρακτηριστική είναι επίσης η απόφαση ως προς τη διακοπή χρήσεως συστήματος που χρησιμοποιούσε δακτυλικά αποτυπώματα εργαζομένων ως προς την είσοδο και έξοδο τους από το χώρο εργασίας, με το αιτιολογικό ότι αυτή η μέθοδος συν τοις άλλοις είναι συνδεδεμένη και με τη δίωξη του εγκλήματος και την άσκηση αντεγληματικής πολιτικής. Επίσης η απόφαση 62/2007 με την οποία επιβλήθηκε πρόστιμο σ’ εταιρία, που λειτουργεί ως φαρμακαποθήκη, για την παράνομη και προσβλητική για τους εργαζόμενους λειτουργία βιομετρικού συστήματος με τη μέθοδο του δακτυλικού αποτυπώματος που είχε ως σκοπό τον έλεγχο εισόδου και εξόδου των εργαζομένων.
Και αντίστοιχη απόφαση ως προς τη χρήση βιομετρικού συστήματος από εργοστάσιο, προκειμένου να ελέγχεται η είσοδος και η έξοδος των εργαζομένων, με την οποία κρίθηκε «ότι η εισαγωγή και χρήση βιομετρικών μεθόδων συνιστά επεξεργασία προσωπικών δεδομένων εργαζομένων, η οποία δεν είναι αναγκαία για την επίτευξη των σκοπών του ελέγχου εισόδου και εξόδου σε εγκαταστάσεις/κτίρια και τήρησης του ωραρίου προσέλευσης και αποχώρησης τους και είναι, συνεπώς, παράνομη».

Για τα γενετικά δεδομένα:
Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη έχουν αρχίσει να γίνονται γενετικές εξετάσεις σε εργαζόμενους όπως για παράδειγμα στη Γερμανία, όπου γερμανίδα δασκάλα αναγκάσθηκε να υποβληθεί σε γενετικές εξετάσεις προκειμένου να διαπιστωθεί αν πάσχει και εκείνη από τη νόσο ΧΑΝΤΙΓΚΤΟΝ απ’ την οποία έπασχε ο πατέρας της, αλλά επειδή εκείνη αρνήθηκε οι γερμανικές αρχές δεν την προσέλαβαν.
Χαρακτηριστική είναι η Γνωμοδότηση 15/2001 της ΑΠΔΠΧ με την οποία τονίζεται ότι η δημιουργία προφίλ προσωπικότητας προσκρούει ευθέως στη συνταγματικά κατοχυρωμένη αξία του ανθρώπου και στην ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας, ειδικότερη εκδήλωση της οποίας είναι το δικαίωμα στον πληροφοριακό αυτοκαθορισμό.
Η γνωστοποίηση δε γενετικών πληροφοριών σε εργοδότες είναι ανεπίτρεπτη, ακόμα και αν γίνεται με τη συναίνεση του εργαζόμενου ή του υποψήφιου να εργαστεί.

H ηλεκτρονική παρακολούθηση των εργαζομένων, είναι, όμως, ένα νέο ζήτημα;

Σαφώς και όχι. Έχει απασχολήσει τα κράτη μέλη της ΕΕ με πρώτη τη Γερμανία ήδη από το 1970, το Βέλγιο έχει ήδη θεσπίσει Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας από το 1998 (68) για την προστασία της ιδιωτικής ζωής των εργαζομένων από τις νέες τεχνολογίες, η Φινλανδία έχει ψηφίσει ειδικό νόμο από το 2001 (477), η Γαλλία έχει πλήθος δικαστικών αποφάσεων και η Αγγλία ήδη εφαρμόζει Ειδικό Κώδικα Δεοντολογίας για το ζήτημα αυτό.

Τι ισχύει σε διεθνές και ευρωπαΪκό επίπεδο;

Σε διεθνές επίπεδο προστασίας ο Κώδικας Δεοντολογίας του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας, και σε ευρωπαΪκό επίπεδο η Ευρωπαϊκή Σύμβαση του Ανθρώπου (28-11-1950) αλλά και τα άρθρα 8 και 10 της νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, παρέχουν ένα minimum προστασίας.
Σύμφωνα με το ΔΕΚ η προστασία της ιδιωτικής ζωής που θεμελιώνεται στο άρθρο 8 δεν εξαιρεί την επαγγελματική. Επίσης η Ευρωπαϊκή Σύμβαση 108/1981 του Συμβουλίου της Ευρώπης «για την προστασία του ατόμου από την αυτοματοποιημένη επεξεργασία πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα» (κυρώθηκε με το Ν. 2068/1992). Και οι τομεακές Συστάσεις R (89) 2 «για τα προσωπικά δεδομένα για εργασιακούς σκοπούς» ρυθμίζουν ως ένα βαθμό το ζήτημα αυτό.
Ειδικά στη Σύσταση αυτή τονίζεται η υποχρέωση ενημέρωσης και διαβούλευσης με τους εργαζόμενους και τους εκπροσώπους τους για την εισαγωγή και χρήση μεθόδων ελέγχου. Το μνημόνιο δε της σύστασης χαρακτηρίζει τους εργαζόμενους ως αιχμάλωτο πληθυσμό υπό συνεχή παρακολούθηση με ηλεκτρονικές συσκευές. Τονίζοντας ότι η τεχνολογία πρέπει να χρησιμοποιείται κατά τρόπο που δεν θα προσβάλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Βασική κοινοτική Οδηγία γύρω από το γενικό θέμα αποτελεί η 95/46/ΕΚ για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία αυτών, την οποία κυρώσαμε στην Ελλάδα με το Ν. 2472/1997.
Περαιτέρω η Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη και ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων θεσπίζουν ειδική διάταξη για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Σε επίπεδο ΕΕ, όμως, δεν υφίσταται ένα κοινό ευρωπαΪκό θεσμικό πλαίσιο που θα μπορούσε να δημιουργήσει ασφάλεια δικαίου και κοινή εφαρμογή σε όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. Παρόλο που είχε ξεκινήσει στο πλαίσιο της 4ης κοινωνικής ατζέντας προσπάθεια για τη θέσπιση ειδικής κοινοτικής Οδηγίας για την αυστηρή προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στους χώρους εργασίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η προσπάθεια αυτή δεν κατέληξε τελικά σε συμφωνία.

Πιο συγκεκριμένα στην κοινωνική ατζέντα για το θέμα προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον εργασιακό χώρο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε κατά το πρώτο στάδιο το 2001 κανόνες τους οποίους έδωσε στους εργοδότες και στα συνδικάτα των εργαζομένων προκειμένου να έρθουν σε συμφωνία.

Μια τέτοια συμφωνία, όμως, κατά το στάδιο αυτό των διαβουλεύσεων δεν επετεύχθη ανάμεσα στους κοινωνικούς συνομιλητές. Έτσι, τον Οκτώβριο του 2002, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε στο δεύτερο στάδιο διαβουλεύσεων, το οποίο απηύθηνε στους ευρωπαίους κοινωνικούς συνομιλητές, επισημαίνοντας ότι υπάρχει η δυνατότητα ανάληψης κοινοτικής δράσης βάσει του άρθρου 137 παράγραφος 2 της Συνθήκης, το οποίο αποσκοπεί στη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών, με την εγκαθίδρυση ενός ευρωπαϊκού πλαισίου αρχών και κανόνων στον τομέα αυτό.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ναι μεν εξέτασε το ενδεχόμενο να παρουσιάσει σχέδιο κοινοτικής Οδηγίας προς τα κράτη – μέλη μέσα στο 2005 για την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων από την τεχνολογία στις επιχειρήσεις. Μέχρι σήμερα, όμως, δεν έχει παρουσιασθεί ένα τέτοιο σχέδιο Οδηγίας, παρόλο που η αναγκαιότητα παρέμβασης του κοινοτικού νομοθέτη καθίσταται πιο απαραίτητη από ποτέ.

Πάντως ένα τέτοιο ευρωπαϊκό αυτό πλαίσιο θα πρέπει : να βασίζεται στις γενικές αρχές της οδηγίας 95/46/ΕΚ, να συμπληρώνει και να αποσαφηνίζει τις αρχές αυτές για το εργασιακό πλαίσιο, να ισχύει τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα, να προβλέπει όλες εκείνες τις ασφαλιστικές δικλείδες προστασίας του εργαζομένου που αφορούν τόσο τον έλεγχο των ευαίσθητων δεδομένων, τον έλεγχο του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, την βιντεοπαρακολούθηση, τις γενετικές εξετάσεις, τη χρήση βιομετρικών μεθόδων στους χώρους εργασίας, όσο και την παρακολούθηση εκ μέρους του εργοδότη με όλα τα οπτικοακουστικά μέσα.

Τί ισχύει στην Ελλάδα ως προς το θεσμικό πλαίσιο για το ειδικό αυτό ζήτημα;

Στο ελληνικό Σύνταγμα δεν υπάρχει ρητή και συγκεκριμένη διάταξη για την προστασία της προσωπικότητας του εργαζομένου από τον εργοδότη. Παρόλα αυτά η προστασία της προσωπικότητας και της ιδιωτικής ζωής των εργαζομένων τελούν υπό την προστασία των διατάξεων των άρθρων 2 παρ.1, 5 παρ.1, 9Α, 22 παρ.1, 25 του Συντάγματος, καθώς δεν υφίσταται πια καμιά αμφιβολία τόσο στη θεωρία όσο και στη νομολογία ότι η εξαρτημένη εργασία συνδέεται αρρήκτως με την προσωπικότητα των εργαζομένων.
Οι ως άνω δε συνταγματικές διατάξεις παρέχουν ευθεία και άμεση προστασία με ποιοτική υπεροχή και αξιολογική και κανονιστική ανωτερότητα στην αντιπαράθεση τους με διατάξεις που προστατεύουν υλικά αγαθά και συμφέροντα.
Τούτο δε καθώς οι διατάξεις που προστατεύουν την ανθρώπινη αξία και προσωπικότητα ανήκουν στο σκληρό πυρήνα του Συντάγματος, δηλ. στις διατάξεις εκείνες, που απαγορεύεται η αναθεώρηση τους κατά το άρθρο 110 παρ.1Σ
Ωστόσο, το δικαίωμα στην ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας του εργαζόμενου δεν είναι απεριόριστο, καθώς η άσκηση του συχνά συγκρούεται με την επιχειρηματική ελευθερία του εργοδότη και την αναγκαιότητα ομαλής λειτουργίας του παραγωγικού μηχανισμού της επιχείρησης.
Η απάντηση, ως προς την σύγκρουση, αυτή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την προστατευτική υπέρ των εργαζομένων αρχή που διέπει το εργατικό δίκαιο και τον «κοινωνικό ανθρωποκεντρισμό», την κυρίαρχη δηλαδή αρχή της προστασίας της ανθρώπινης αξίας και προσωπικότητας καθώς και την αρχή της προστασίας του οικονομικά ασθενέστερου εργαζόμενου ως ύπατη αρχή του εργατικού δικαίου, η οποία και ανήκει στο σκληρό πυρήνα της κοινωνικής δημόσιας τάξης.
Κατά τη δική μου άποψη όταν υφίσταται σύγκρουση διατάξεων που απ’ τη μια προστατεύουν υλικά αγαθά και συμφέροντα του εργοδότη και απ’ την άλλη άυλα συμφέροντα και ατομικά δικαιώματα του εργαζόμενου υπερέχουν ποιοτικά και αξιολογικά οι διατάξεις που προστατεύουν την αξία του ανθρώπου έναντι εκείνων που προστατεύουν περιουσιακά αγαθά.
Ως προς το δικαίωμα του πληροφοριακού αυτοκαθορισμού στην εργασιακή σχέση, η ελευθερία της «συγκατάθεσης», όπως άλλωστε έχει υποστηρίξει και η ΑΠΔΠΧ, τίθεται σε αμφιβολία λόγω της εγγενούς ανισότητας των δύο μερών και των σχέσεων εξάρτησης και του ασθενέστερου μέρους των εργαζομένων.
Συνεπώς η συγκατάθεση ως προϋπόθεση νομιμότητας επεξεργασίας μόνο κατ’ επίφαση συνιστά αποτέλεσμα της ελεύθερης βούλησης του προσώπου- υποκειμένου των δεδομένων, που αποτελεί το πιο αδύναμο μέρος στη σχέση τους με τον εργοδότη, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να μην έχουν βασικά καμία άλλη δυνατότητα παρά να δώσουν τη συγκατάθεση τους.

Πώς όμως μπορεί να αντιμετωπισθεί η ανάγκη νομικής προστασίας των προσωπικών δεδομένων των εργαζομένων;

Σε δύο επίπεδα:
Α) Πρώτα σε επίπεδο συλλογικής αυτόνομης παρέμβασης και
Β) Σε επίπεδο συγκεκριμένης νομοθετικής ρύθμισης.
-> Ως η πιο ενδεδειγμένη μορφή προστασίας αποτελεί ο συνδυασμός και των δύο επιπέδων.
Με το σχήμα αυτό διασφαλίζεται ένα minimum προστασίας με τη νομοθετική ρύθμιση και η δυνατότητα βελτίωσης με ευνοϊκότερη συλλογική αυτόνομη ρύθμιση.
Με το άρθρο άρθρο 12 παρ. 4 του Ν. 1767/1988 ορίσθηκε για πρώτη φορά ότι τα συμβούλια εργαζομένων αποφασίζουν από κοινού με τον εργοδότη μεταξύ άλλων για τον τρόπο ελέγχου και συμπεριφοράς του προσωπικού στο πλαίσιο της προστασίας της προσωπικότητας των εργαζομένων ιδίως απέναντι στα οπτικοακουστικά μέσα, εφόσον τα θέματα αυτά δε ρυθμίζονται με σσε ή όταν δε λειτουργεί συνδικαλιστική οργάνωση της επιχείρησης.
Στα καταλαμβανόμενα, δε από τη συναπόφαση, μέσα συγκαταλέγονται μεταξύ άλλων και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οι μέθοδοι βιντεοσκόπησης και ηχοσκόπησης και η κυβερνοπαρακολούθηση.

Τί γίνεται στην περίπτωση που το επίμαχο θέμα ρυθμίζεται ήδη με σσε. Μπορεί να συναφθεί συμφωνία εκμετάλλευσης με ευνοϊκότερους όρους?
Κατά την άποψή μου ναι σύμφωνα με την αρχή της ευνοίας, η οποία στηρίζεται στο Σύνταγμά μας. Ο Ν. 1876/1990 για τις ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις παρέχει ευρύτατες δυνατότητες ρύθμισης των σχετικών ζητημάτων με ΣΣΕ.
Ωστόσο, η έρευνα στη σχετική πράξη συλλογικής διαπραγμάτευσης και σύναψης ΣΣΕ καταδεικνύει τη σχεδόν περιθωριακή αντιμετώπιση των σχετικών ζητημάτων από τους συλλογικώς αντισυμβαλλόμενους. Ιδιαιτέρως, μάλιστα, προβληματικό εμφανίζεται το επίπεδο των εθνικών γενικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Το ζήτημα μέχρι σήμερα στη χώρα μας δεν έχει αντιμετωπιστεί από ΕΓΣΣΕ. Οι κορυφαίοι κοινωνικοί συνομιλητές έχουν περιορισθεί ευχολογικά στην διαπίστωση των κινδύνων.

Πιο συγκεκριμένα :
Το 2000 η ΓΣΣΕ διαπίστωσε το μέγεθος του προβλήματος
Το 2004 στην ΕΓΣΣΕ έβαλε ρήτρα ως προς τη συγκρότηση μικτής επιτροπής εμπειρογνωμόνων για το επίμαχο ζήτημα.
Το 2006-2007 τόνισε την αναγκαιότητα υλοποίησης της ρήτρας του 2004-2005. Προς το παρόν το ζήτημα είναι αποτέλεσμα μόνο ευχολογίων και διαπιστώσεων.
Μέσα στο πλαίσιο της de facto απορρύθμισης των θεσμών του συλλογικού εργατικού δικαίου και πέραν του ότι ο μεγαλύτερος αριθμός των επιχειρήσεων δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των Ν. 1767/1988 και 1876/1990 τα επίμαχα ζητήματα εμπίπτουν αναποδράστως στο διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη. Και έτσι τίθεται το ζήτημα όπως προανέφερα της σύγκρουσης εκατέρωθεν δικαιωμάτων εργοδοτών – εργαζομένων όπου από την εργοδοτική πλευρά εδράζεται το δικαίωμα της επιχειρηματικής και οικονομικής ελευθερίας (17 και 5 παρ. 1) και από την άλλη τα δικαιώματα των εργαζομένων (άρθρο 2 παρ. 1, 5 παρ. 1, άρθρο 22 παρ. 1, άρθρο 9α, άρθρο 25 παρ. 1). Στη σύγκρουση αυτή κατά την άποψή μου υπερέχουν τα άυλα έναντι των υλικών αγαθών καθώς ανήκουν στο σκληρό πυρήνα του Συντάγματος και στις μη αναθεωρητέες διατάξεις. Συνεπώς, τα δικαιώματα των εργαζομένων εμφανίζουν αυξημένη κοινωνική ευαισθησία στο πλαίσιο των αρχών της αναλογικότητας και της πρακτικής αρμονίας.
Για το επίμαχο ζήτημα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των εργαζομένων πρέπει να ληφθεί υπόψη και ο γενικός νόμος για την προστασία των προσωπικών δεδομένων 2472/1997 περί προστασίας του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα αλλά και η ερμηνευτική Οδηγία 115/2001 της ΑΠΔΠΧ για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των εργαζομένων. Η Οδηγία αυτή αποτελεί τον ερμηνευτικό οδηγό των Ν. 2492/1997 και 2774/1999.

Δεν θέτει, ωστόσο, νέους κανόνες δικαίου, πρωτογενείς ή δευτερογενείς, αλλά με αυτήν επιχειρείται ερμηνευτική εξειδίκευση της νομοθεσίας περί προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, και δεν αποτελεί νομικά δεσμευτικό κείμενο αλλά soft law.

Ποια είναι όμως τα δικαιώματα των εργαζομένων έναντι της προσβολής της προσωπικότητας της ιδιωτικής ζωής και της συλλογής και επεξεργασίας των προσωπικών δεδομένων;

Ο θιγόμενος μισθωτός, σε περίπτωση παράνομης προσβολής του από τον εργοδότη έχει τη δυνατότητα να αμυνθεί με τους ακόλουθους τρόπους:
α) να ασκήσει τα δικαιώματα που προβλέπονται στα άρθρα 11-13 του Ν. 2472/1997 (ενημέρωσης, πρόσβασης, αντίρρησης) και αν αυτά δεν ικανοποιηθούν να προσφύγει με καταγγελία εναντίον του εργοδότη στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα για την επιβολή των σχετικών διοικητικών κυρώσεων,
β) να ζητήσει κατά τα άρθρα 731 και 732 ΚπολΔ και 14 του Ν. 2472/1997 –ειδικό δικαίωμα προσωρινής δικαστικής προστασίας, τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων προκειμένου ο εργοδότης να σταματήσει άμεσα αυτή την τακτική, στην περίπτωση που πιθανολογείται κίνδυνος από την καθυστέρηση της εκπλήρωσης των υποχρεώσεων του εργοδότη,
γ) να υποβάλει έγκληση κατά του εργοδότη με σκοπό την επιβολή ποινικών κυρώσεων κατά το άρθρο 21 του Ν. 2472/1997 και
δ) να ασκήσει αγωγή αποζημιώσεως για υλική και ηθική βλάβη, επικαλούμενος τις διατάξεις περί αδικοπραξιών, αλλά και την ειδικότερη διάταξη του άρθρου 23 του Ν. 2472/1997, ενώ ευθέως και παράλληλα μπορεί να ασκήσει τα δικαιώματα του κατά τα άρθρα 57 -59 ΑΚ.
Η προστασία που παρέχεται από το νόμο στο γενικό δικαίωμα στην προσωπικότητα είναι διπλή καθώς, αφενός ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να απαιτήσει την άρση της προσβολής, καθώς και την παράλειψη της στο μέλλον- άρθρο 57ΑΚ-, ενώ, παράλληλα, δικαιούται να ζητήσει αποζημίωση κατά τις διατάξεις που ισχύουν για τις αδικοπραξίες -914 ΑΚ σε συνδυασμό με το 281ΑΚ-καθώς και χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης –άρθρο 59ΑΚ.
Ενώ παράλληλα από την ΑΠΔΠΧ υφίστανται και διοικητικές και ποινικές κυρώσεις ως προς την παράνομη διατήρηση αρχείου χωρίς άδεια ή την παράλειψη γνωστοποίησης αρχείου, την διασύνδεση αρχείων χωρίς γνωστοποίηση της Αρχής, το αδίκημα παράνομης επέμβασης σε προσωπικά δεδομένα, το αδίκημα μη συμμόρφωσης σε απόφαση της ΑΠΔΠΧ.
Κυρίες και κύριοι,
Για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των εργαζομένων απαιτείται τόσο η θέσπιση ειδικής νομοθετικής ρύθμισης που να παρέχει ένα μινιμουμ επίπεδο προστασίας για το επίμαχο ζήτημα, κατά το πρότυπο της Φινλανδίας, αλλά και για να επιτευχθεί ασφάλεια δικαίου, όσο και η αξιοποίηση των Ν. 1767/1988 και 1876/990.
Αποτελεί δε σημαντική πρόκληση για τους κοινωνικούς συνομιλητές όχι μόνο η αξιοποίηση αλλά και η διεκδικητική διεύρυνση του θεσμού που εισήγαγε ο Ν. 1767/88 για τα Συμβούλια των εργαζομένων, ο οποίος υπήρξε μια μείζονος σημασίας νομοθετική παρέμβαση στις συλλογικές σχέσεις εργασίας της χώρας μας και ένα αποφασιστικό βήμα εκσυγχρονισμού και εκδημοκρατισμού στο πρωταρχικό και νευραλγικό επίπεδο της επιχείρησης.
Για το σκοπό αυτό απαιτείται η ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση του συνδικαλιστικού κινήματος και ανταπόκρισης του στις προκλήσεις και τις απειλές που υφίστανται οι εργαζόμενοι από την εφαρμογή των σύγχρονων τεχνολογιών στις επιχειρήσεις μέσω μεθόδων παρακολούθησης και ελέγχου.
Η θέσπιση εξειδικευμένου νομοθετικού πλαισίου στο πλαίσιο της προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον εργασιακό χώρο, τόσο σε επίπεδο ευρωπαϊκό όσο και σε επίπεδο εθνικό, είναι επιτακτική ανάγκη για την κατοχύρωση του σεβασμού των συνταγματικών και νομοθετικών επιταγών, του σεβασμού του ατόμου και των δικαιωμάτων του. Ιδιαίτερα, σήμερα, με το νέο Νόμο της Κυβέρνησης που εισάγει την “ηλεκτρονική κάρτα εργασίας” αυτό το νέο ειδικό θεσμικό πλαίσιο είναι πιο αναγκαίο από ποτέ. Το minimum αυτό επίπεδο προστασίας μπορεί δε να ενισχυθεί μέσω συλλογικών συμβάσεων εργασίας ή συμφωνιών εκμετάλλευσης.
Σε κάθε περίπτωση, η υλοποίηση δημόσιου και κοινωνικού διαλόγου για το επίμαχο ζήτημα, όπως σήμερα πράττει το Συνέδριό σας γι’ αυτά τα θέματα, αποτελεί αναγκαιότητα.

Γιατί όλοι μας έχουμε την ευθύνη να αποκαλύπτουμε τους κινδύνους και τις απειλές που δημιουργεί η νέα τεχνολογία, καθώς οι νέοι “δούρειοι ίπποι” της ψηφιακής μας εποχής, έχουν εισβάλλει, χωρίς νομική ασπίδα προστασίας, τόσο στους χώρους εργασίας, όσο και σε ολόκληρη την κοινωνία.

Σας ευχαριστώ.

Η Ηλεκτρονική Κάρτα Πολίτη και οι Κίνδυνοι

Τα δικαιώματά μας μπαίνουν σε κάρτα και πλαστικοποιούνται!
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ

Ο εξηντάχρονος Κώστας Χ. παρέλαβε από τη φαρμακοποιό του το σκεύασμα που του συνέστησε ο γιατρός για την υπερπλασία του προστάτη του. Για να πληρώσει, δίνει μια καινούργια κάρτα που έβαλε πρόσφατα στο πορτοφόλι του και παραγγέλνει ένα ειδικό σπρέι για το άσθμα της γυναίκας του. Λίγα λεπτά μετά δέχεται στο κινητό του ένα sms, όπου από φαρμακευτική εταιρεία τού προτείνουν άλλο φάρμακο από αυτό που του υπέδειξε ο ουρολόγος του. «Δοκιμάστε το τώρα, με έκπτωση 30% στην τιμή του». Επιστρέφοντας στο σπίτι, χτυπά το τηλέφωνο: «Ξέρετε, για τα εισπνεόμενα στεροειδή που ψάχνετε, σας προτείνουμε τη νέα γενιά χρωμογλυκικού νατρίου».

Δεν πρόκειται για ευφάνταστο σενάριο επιστημονικής φαντασίας ή οργουελικής κοινωνίας, αλλά για μία από τις πιθανές περιπτώσεις που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε με τη χρήση της ηλεκτρονικής κάρτας, της e-id, με την οποία θα πραγματοποιούμε, σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες, τις συναλλαγές μας από τη νέα χρονιά. Στις αρχές Σεπτεμβρίου στη ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου είχε εξαγγείλει: «... δικαίωμα στη σύνταξη, δικαίωμα στην εκπαίδευση, δικαίωμα στην επανακατάρτιση, στο επίδομα αναπηρίας, στο βιβλιάριο υγείας. Ολα θα αποτυπώνονται στην Κάρτα του Πολίτη. Σπάζοντας τη δαιδαλώδη γραφειοκρατία, αξιοποιώντας ορθολογικά τα χρήματα αυτά, που υπάρχουν -και ναι, όταν κάνει κανείς ορθολογική διαχείριση χρημάτων, βρίσκει χρήματα και γι' αυτούς τους πολύ σημαντικούς στόχους- προχωράμε στην Κάρτα του Πολίτη». Και πρόσθεσε ότι, ώς το τέλος του 2011, «οι πολίτες θα είναι σε θέση να αντικαταστήσουν την αστυνομική τους ταυτότητα με μια κάρτα, με την οποία θα πραγματοποιείται πλήθος συναλλαγών με τη Δημόσια Διοίκηση, χωρίς να απαιτείται κανένα άλλο έγγραφο».

Στις 28 Σεπτεμβρίου, μετά τη συνάντηση που είχε με τους τραπεζίτες, ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου είχε μιλήσει για «μια σειρά από ηλεκτρονικές υπηρεσίες, για τη χρήση μιας κάρτας, η οποία θα δίνει τη δυνατότητα στον πολίτη να καταγράφονται ηλεκτρονικά οι συναλλαγές του και έτσι να μη χρειάζεται να συλλέγει αποδείξεις». Αγνωστο βέβαια εάν αυτή η φοροκάρτα εμπεριέχεται στην Κάρτα του Πολίτη. Ασαφές επίσης το Σχέδιο Νόμου της κυβέρνησης που θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση και περιμένουμε τον νομικό, τον πνευματικό κόσμο και όλους τους πολίτες να λάβουν τον λόγο με τις θέσεις και τις αντιθέσεις τους, στη συμμετοχική δημοκρατία μας.Την ώρα που η Γερμανία θα εφαρμόσει την e-id από την 1η Νοεμβρίου, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο επεξεργάζεται νομοσχέδιο για την κατάργησή της, στη χώρα μας ακόμη δεν έχει γνωμοδοτήσει η Αρχή Προστασίας για τα προσωπικά δεδομένα.

Σχετικά με την ενδεχόμενη παραβίαση του απορρήτου των προσωπικών στοιχείων στις συναλλαγές του πολίτη από την εφαρμογή της «πολυκάρτας» φορολόγησης και αγορών, πρόσφατα εξέφρασε τον προβληματισμό του ο πρόεδρος της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, Χρήστος Γεραρής, μιλώντας στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής.

Για τη σχεδιαζόμενη ηλεκτρονική Κάρτα Πολίτη (που όπως έχει εξαγγελθεί θα χρησιμοποιείται στις συναλλαγές με το Δημόσιο, σε σχήμα πιστωτικής, μ' ένα «έξυπνο» τσιπ, στο οποίο θα ενσωματωθούν ο αριθμός δημοτολογίου κάθε πολίτη, ο ΑΦΜ, ο ΑΜΚΑ, καθώς και ο αριθμός της αστυνομικής ταυτότητας, την οποία και πρόκειται να αντικαταστήσει), μιλά στην «Ε» η Αθηνά Μαλαγαρδή, δικηγόρος παρ' Αρείω Πάγω - δρ Νομικής Αθηνών, με εξειδίκευση στα προσωπικά δεδομένα.


*Τι είναι αυτή η ηλεκτρονική Κάρτα Πολίτη;
«Είναι μια ηλεκτρονική-έξυπνη πολυκάρτα με bar code για τις συναλλαγές του πολίτη. Οπως έχει εφαρμοστεί σε άλλα κράτη της Ε.Ε., περιλαμβάνει κυρίως μια ηλεκτρονικά αποθηκευμένη βιομετρική φωτογραφία, τα προσωπικά στοιχεία του πολίτη, τεχνολογία ηλεκτρονικής υπογραφής και ένα ηλεκτρονικό chip».

*Σε ποιες άλλες χώρες της Ε.Ε. έχει εφαρμοστεί μέχρι σήμερα;
«Η Φινλανδία εξέδωσε, ήδη, από το 1999 το πρώτο δελτίο ηλεκτρονικής ταυτότητας (Fine-id). Ακολούθησε η Ιταλία το 2001 με την έκδοση της Carta d' identita Elettronica (CIE) και εν συνεχεία το Βέλγιο (Belpic), το Ηνωμένο Βασίλειο και η Εσθονία (ΗΚΤ). Η δε Αυστρία είναι η πρώτη χώρα παγκοσμίως που έχει δώσει με την κάρτα αυτή (Burgerkarte) στους πολίτες της τη δυνατότητα να ενσωματώσουν την ηλεκτρονική τους υπογραφή σε τραπεζική κάρτα (Maestro), με τη συναίνεσή τους, και να τη χρησιμοποιούν τόσο στις φορολογικές τους συναλλαγές όσο και στον τομέα της υγείας και εν γένει της δημόσιας διοίκησης. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η Δανία, όπου δεν έχουν εφαρμοστεί οι ηλεκτρονικές κάρτες αλλά οι ψηφιακές υπογραφές, που επιτρέπουν στους πολίτες, με αποτελεσματικότητα και ευελιξία, να χρησιμοποιούν τις ηλεκτρονικές δημόσιες υπηρεσίες»

*Ποιες υπηρεσίες καλύπτει σ' αυτές τις χώρες;
«Το ζήτημα της ηλεκτρονικής αναγνώρισης των πολιτών (e-Id) δεν περιορίζεται μόνο στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση, αλλά και στην ηλεκτρονική υγειονομική περίθαλψη, στις ηλεκτρονικές πληρωμές και μεταφορές, στην ηλεκτρονική υποβολή φορολογικής δήλωσης. Σε ορισμένες δε περιπτώσεις, όπως στην Εσθονία, και στην ηλεκτρονική ψήφο».

*Με το δακτυλικό αποτύπωμα τι γίνεται;
«Το δακτυλικό αποτύπωμα είναι βιομετρικό και άρα προσωπικό δεδομένο».

*Πρέπει να περιέχεται σε μια τέτοια κάρτα;
«Κατηγορηματικά όχι. Ούτε καν με τη συγκατάθεση του πολίτη. Τα βιομετρικά στοιχεία σε προσωπικό έγγραφο αφ' ενός αυξάνουν τον κίνδυνο για την πλαστογράφησή τους, αφ' ετέρου εμπίπτουν στον νόμο για τα προσωπικά δεδομένα. Φανταστείτε τι θα συμβεί σε περίπτωση κλοπής ταυτότητας, όπου τα δακτυλικά αποτυπώματα ενός προσώπου θα συνδέονται με αυτά ενός άλλου και το τελευταίο θα μπορεί να έχει πρόσβαση σε όλες τις υπηρεσίες που είναι διαθέσιμες για τον κάτοχο των δακτυλικών αποτυπωμάτων, χωρίς να έχει το σχετικό δικαίωμα».

*Τι κίνδυνοι δημιουργούνται από τη χρήση της;
«Κίνδυνοι για τον πυρήνα των θεμελιωδών δικαιωμάτων μας, την παραβίαση της ιδιωτικότητας, της προσωπικότητας και των ατομικών ελευθεριών μας με τη συνεχή παρακολούθηση. Με την ηλεκτρονική κάρτα οι δημόσιες Αρχές θα έχουν ως βάση δεδομένων την οικονομική μας δραστηριότητα, το καταναλωτικό μας "προφίλ", τις συνήθειές μας και τις προτιμήσεις μας, την κάθε κίνησή μας, πού βρισκόμαστε ανά πάσα ώρα. Κίνδυνοι να γίνουμε χειραγωγήσιμοι και με βιοπορτρέτα. Κίνδυνοι από τη χρήση των δεδομένων της εκάστοτε εξουσίας ή του εκάστοτε διαχειριστή του ηλεκτρονικού συστήματος. Κίνδυνοι από την τυχόν διαβίβαση των δεδομένων μας σε τρίτους. Κίνδυνοι από τυχόν υποκλοπή των δεδομένων μας, μέσω των hackers. Ας μην ξεχνάμε ότι και ο ίδιος ο πρώην πρωθυπουργός είχε πέσει θύμα ηλεκτρονικής κατασκοπίας μέσω του κινητού του τηλεφώνου. Κίνδυνοι από τυχόν πλαστές κάρτες, κίνδυνοι από την αντιγραφή των σκληρών δίσκων από τις κρατικές βάσεις δεδομένων, όπου θα είναι αποθηκευμένα τα στοιχεία των καρτών των πολιτών».

*Τι θα πρέπει να γνωρίζει ο πολίτης από την εφαρμογή ενός τέτοιου συστήματος;
«Θα πρέπει να γνωρίζει ποια Αρχή θα είναι ο υπεύθυνος επεξεργασίας. Ποιος θα επιβλέπει την Αρχή αυτή; Ποια θα είναι η πολιτική και τα μέτρα ασφαλείας για τη διαδικασία τήρησης των δεδομένων; Με ποιον τρόπο θα παρέχονται εγγυήσεις για τη μη αλλοίωσή τους, τη μη διαβίβασή τους και φυσικά τη μη χρήση τους από τρίτους; Για πόσο χρόνο θα διατηρούνται τα δεδομένα και σε ποια κεντρική βάση; Θα λαμβάνεται υπ' όψιν η συγκατάθεσή τους για τη χρήση της κάρτας; Θα χρησιμοποιούνται τα δεδομένα μόνο για τον σκοπό που συλλέγονται; Τα στοιχεία που συγκεντρώνονται θα είναι κατάλληλα, συναφή και όχι υπερβολικά σε σχέση με τους σκοπούς, για τους οποίους συγκεντρώνονται; Εν τέλει ο σχεδιασμός, η κατασκευή και η χρήση τέτοιων συστημάτων θα συμμορφώνονται πλήρως με τις αρχές της αναλογικότητας, της νομιμότητας και της σκοπιμότητας και με τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στον χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στην Κοινοτική Οδηγία 95/46/ΕΚ για τα προσωπικά δεδομένα και στο Σύνταγμά μας;

*Τελικά είναι καινοτομία ή αγκάθι στις ατομικές ελευθερίες;
«Για να απαντήσουμε σ' αυτό το ερώτημα απαιτείται στάθμιση συμφερόντων. Εδώ έχουμε μάχη-σύγκρουση ανάμεσα σε υλικά και άυλα αγαθά. Από τη μια, η πάταξη της φόροδιαφυγής, της γραφειοκρατίας κ.λπ. και, από την άλλη, η παραβίαση της ιδιωτικότητας, των ατομικών ελευθεριών των πολιτών με τη συνεχή τους παρακολούθηση. Ομως, όλος ο νομικός κόσμος γνωρίζει πολύ καλά ότι στο ανθρωποκεντρικό μας Σύνταγμα υπερτερούν τα άυλα αγαθά, δηλαδή η προστασία της προσωπικότητας και ιδιωτικότητας του πολίτη». *

ΚΑΜΕΡΕΣ: Τί πρέπει να γνωρίζουμε- Πώς μας απειλούν

Α. Ένα σύντομο ιστορικό ως προς τη χρήση των καμερών και του συστήματος C4I:
• Η Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα διαπιστώνει το 2005 ότι οι κάμερες που είχαν εγκατασταθεί κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας, χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς και επιβάλλει πρόστιμο στον τότε Υπουργό Δημοσίας Τάξεως, βάσει της υπ’ αριθμ. 58/2005 απόφασης.
• Κατά της τελευταίας απόφασης,ο Υπουργός Δημοσίας Τάξεως άσκησε αίτηση ακυρώσεως στο ΣτΕ και μέχρι σήμερα η υπόθεση αυτή εκκρεμεί στην Ολομέλεια, με απορριπτική εισήγηση της αιτήσεως ακυρώσεως από την σύμβουλο του Δικαστηρίου κατά τη συζήτηση της 12.1.2007.
• Συγχρόνως ο τότε Υπουργός υποβάλλει ερώτημα στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, ως προς τη χρήση των καμερών.
• Παρόλο που υπάρχει εκκρεμοδικία στο ΣτΕ ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου κ. Σανιδάς παρεμβαίνει –χωρίς αρμοδιότητα- και απαντά το Νοέμβριο του 2007 ως προς το ζήτημα των καμερών θετικά.
• Ο Πρόεδρος και τα μέλη της Αρχής παραιτούνται λίγες ημέρες μετά, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την παρέμβαση Σανιδά και την περαιτέρω ενεργοποίηση των καμερών με σκοπό την παρακολούθηση της πορείας των διαδηλωτών της 17ης Νοεμβρίου από το Πολυτεχνείο προς την Αμερικανική Πρεσβεία.
• Η Κυβέρνηση λίγο αργότερα με τροπολογία επιτρέπει τη χρήση των καμερών κατά τη διάρκεια των δημόσιων συναθροίσεων με παρουσία Εισαγγελέων και ενεργοποιεί τις κάμερες.
• Σήμερα επαναφέρει το θέμα παρόλο που και Εκκρεμοδικία υφίσταται για το επίμαχο ζήτημα, αλλά και η Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή έχει αντίθετη Γνωμοδότηση.
Β. Γιατί ΟΧΙ στις κάμερες;
• Γιατί μας εισάγουν στη σύγχρονη οργουελική κοινωνία της επιτήρησης και της ηλεκτρονικής παρακολούθησης, όπου εγκυμονεί ο κίνδυνος τραυματισμού του πυρήνα των αναπαλλοτρίωτων ατομικών δικαιώματων και θεμελιωδών ελευθεριών των πολιτών.
• Γιατί ήδη, το Μονομελές Πρωτοδικείο Πατρών στην 2765/2005 απόφαση του, με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, έχει κρίνει ότι η λειτουργία των καμερών στους δημόσιους χώρους «προσβάλλει παράνομα το δικαίωμα της προσωπικότητας των πολιτών, διότι τους θέτει υπό έλεγχο και αδικαιολόγητο περιορισμό της ελευθερίας τους, ως εκδήλωση της προσωπικότητας τους και τους παρεμποδίζει στην ελεύθερη ανάπτυξη της κοινωνικής και πολιτικής τους δραστηριότητας. Η αίσθηση του πολίτη ότι είναι πολύ πιθανό να βρίσκεται υπό παρακολούθηση σίγουρα επηρεάζει τη συμπεριφορά του κατά τρόπο αντιτιθέμενο σε βασικές αξιολογήσεις μιας δημοκρατικής εννόμου τάξεως. Επομένως η λειτουργία των επίμαχων καμερών συνιστά ανεπίτρεπτη προσβολή των συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας του ατόμου (άρθρο 5 παρ. 1), της ιδιωτικής ζωής (άρθρο 9 Σ) και της προστασίας του ατόμου από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση των προσωπικών του δεδομένων (άρθρο 9Α Σ)».
• Γιατί η χρήση τους αντιτίθεται στο άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που αναφέρεται στο δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, στη Σύμβαση 108/1981 του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των ατόμων από την αυτοματοποιημένη επεξεργασία προσωπικών δεδομένων, στα άρθρα 7 και 8 του Χάρτη Θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και στην κοινοτική Οδηγία 95/46/ΕΚ για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, όπως έχει κυρωθεί στην Ελλάδα με το Ν. 2472/97. Προβάλλει, συνεπώς, αυξημένος ο κίνδυνος για τους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες της νεολαίας, των φοιτητών, των εργαζομένων, των συνταξιούχων, των συνδικαλιστών οι οποίοι θα γνωρίζουν ότι καθώς αναπτύσσουν τη μαχητικότητα τους στις νόμιμες διεκδικήσεις τους για μια ζωή καλύτερη, θα παρακολουθούνται και θα καταγράφονται από το «ηλεκτρονικό μάτι» στο «ηλεκτρονικό φακέλωμα».
• Γιατί δεν είναι αποτελεσματική η χρήση τους : Χαρακτηριστική ως προς την αναποτελεσματικότητα της λειτουργίας κλειστών κυκλωμάτων τηλεόρασης σε δημόσιους χώρους σε σχέση με την πρόληψη ή την καταστολή πράξεων που βλάπτουν τη δημόσια ασφάλεια, είναι η έρευνα που είχε εκπονήσει το Υπουργείο Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, το Φεβρουάριο του 2005,-Home Office Research study 292, Martin Gill, Angela Springgs, Assessing the impact of CCTV- η οποία έδειξε ότι στις περισσότερες περιοχές όπου υπήρχε εγκατεστημένο ηλεκτρονικό σύστημα παρακολούθησης, η εγκληματικότητα δε μειώθηκε και ότι, όπου μειώθηκε, αυτό δεν είναι βέβαιο ότι οφειλόταν στην παρουσία καμερών. Καθώς, και ότι οι κάτοικοι των περιοχών αυτών θεωρούσαν ότι η παρουσία των καμερών δεν τους έκανε να νοιώθουν ασφαλέστεροι. Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή, για την οποία γίνεται ειδική μνεία στην υπ’ αριθ. 58/2005 απόφαση της ΑΠΔΠΧ, η τοποθέτηση κλειστών κυκλωμάτων τηλεόρασης είναι αποτελεσματική σε σχέση με τη μείωση της εγκληματικότητας και την προστασία των αγαθών σε μικρής κλίμακας φυλασσόμενους χώρους, όπως χώρους στάθμευσης, αποθήκες εμπορευμάτων κλπ. Αλλά δεν υπάρχουν ενδείξεις που να καταδεικνύουν ότι είναι αποτελεσματική σε μεγάλης κλίμακας χώρους, όπως είναι η δημόσιοι χώροι.

Γ. Ψευτοδιλήμματα του τύπου κάμερες ή εγκληματικότητα δεν ευσταθούν και νομικές ακροβασίες για τη χρήση των καμερών δεν αρμόζουν σε μια δημοκρατική κοινωνία. Ιδιαίτερα εμείς οι νέοι που έχουμε χρέος να αγωνιστούμε για την ποιότητα της δημοκρατίας μας, οφείλουμε να υψώνουμε με δύναμη και σθένος τη φωνή μας σε ό,τι μας προσβάλει και τραυματίζει κεκτημένα δικαιώματα, ελευθερίες. Γιατί «η ανώτατη αρετή δεν είναι να είσαι ελεύθερος, παρά να μάχεσαι για την ελευθερία».

"Ζούνε τη ζωή τους τρώγοντας τις σάρκες μας..."

Σήμερα, η δική μου γενιά εξεγείρεται, αντιδρά, τα σπάει και διεκδικεί... Όποιος ακούει τη φωνή της γενιάς μου έχει χρέος να πάρει πρωτοβουλία, να δράσει υπέρ της. Όποιος την προσπεράσει θα είναι ένας αυτάρεσκος - νάρκισσος, χωρίς ελπίδα, χωρίς μέλλον!! ΑΚΟΥΣΤΕ ΜΑΣ !!!

Πριν 10 χρόνια ένας έλληνας φιλόσοφος ο Δ.Λιαντίνης, έδωσε εθελούσια τέλος στη ζωή του σε μια σπηλιά του Ταϋγετου. Στο γράμμα προς την κόρη του έγραφε: "Nα ζήσεις απλά, σεμνόπρεπα και τίμια, όπως σε δίδαξα. Nα θυμάσαι ότι έρχονται χαλεποί καιροί για τις νέες γενεές. Kαι είναι άδικο και μεγάλο παράξενο να χαρίζεται τέτοιο το δώρο της ζωής στους ανθρώπους, και οι πλείστοι να ζούνε μέσα στη ζάλη αυτού του αστείου παραλογισμού.
H τελευταία μου πράξη έχει το νόημα της διαμαρτύρησης για το κακό που ετοιμάζουμε εμείς οι ενήλικοι στις αθώες νέες γενεές που έρχονται. Zούμε τη ζωή μας τρώγοντας τις σάρκες τους. Eνα κακό αβυσσαλέο στη φρίκη του. H λύπη μου γι' αυτό το έγκλημα με σκοτώνει".

Δεν γράφουν, όμως, μόνο οι φιλόσοφοι για τους χαλεπούς καιρούς που διανύει η γενιά μου. Πηγαίνω στο άλλο άκρο, στον νεοφιλελευθερισμό. Μέχρι και οι συντηρητικοί συνειδητοποίσαν το "μεγάλο κενό" που μας έχει παραδώσει η προηγούμενη "άπληστη γενιά".

Πιο συγκεκριμένα, θα αναφερθώ, σ' ένα άρθρο της 7ης Δεκεμβρίου, των New York Times, όπου ο αρθρογράφος της εφημερίδας Thomas L. Friedman γράφει για την "Η αληθινή γενιά Χ".

Σύμφωνα με το συγγραφέα, «τα παιδιά μας θα έπρεπε να είναι πολύ πιο ριζοσπαστικοποιημένα απ΄ όσο είναι σήμερα». Ο αρθρογράφος, ένθερμος υποστηρικτής του νεοφιλελευθερισμού -συνονόματος με τον Μίλτον Φρίντμαν, πατέρα του Μονεταρισμού- δηλώνει έκπληκτος με την παθητικότητα των νέων- που την αποδίδει στην αγωνία τους να βρουν μια δουλειά ή να πληρώσουν τα δίδακτρα του επόμενου χρόνου, στη βαθιά τους ανασφάλεια. Αλλιώς- υποστηρίζει- "θα είχαν ήδη εξεγερθεί'.

"Θα είχαν εξεγερθεί εναντίον μας, εναντίον της γενιάς των γονιών τους, μιας γενιάς που σπατάλησε φυσικούς και οικονομικούς πόρους για να ζήσει καλύτερα από κάθε άλλη στην ιστορία. Σε αντίθεση με τη γενιά των ηρωικών πατεράδων μας, τη γενιά του Μεγάλου Πολέμου που αποδέχθηκε τόσες θυσίες για να έχουν ένα καλύτερο μέλλον τα παιδιά της (εμείς), η δική μας γενιά δανείστηκε από το μέλλον των παιδιών της για να χρηματοδοτήσει τη δική της, δίχως προηγούμενο, ευημερία-" γράφει ο Φρίντμαν.

Και προτείνει υποψήφιους τίτλους για το βιβλίο που κάποιο από τα παιδιά μας θα έγραφε κάποτε για εμάς. «Η άπληστη γενιά». «Η αυτάρεσκη γενιά». Ή ίσως «Η γενιά των ενυπόθηκων δανείων (ή πώς οι γονείς μου εξαγόρασαν τις σπατάλες τους χρεώνοντάς τες στη δική μου πιστωτική κάρτα)».

Δεν αρκούν, όμως, οι απλές διαπιστώσεις, τα ευχολόγια, η δήθεν ευαισθητοποίηση, οι ενοχές ή οι αφορισμοί που μπορεί να λειτουργούν και ως άλλοθι...

Όπως, στην πράξη αποδεικνύεται οι ευαίσθητοι, χάνονται στις σπηλιές του Ταϋγετου...

Και απ' την άλλη, οι πιο σκληροί βραβεύονται για τις απόψεις τους με Νόμπελ ή Πούλιντζερ...

Τελικά η εξέγερση των νέων είναι το ελάχιστο...... Και ακόμη δεν ξεκίνησε....

Η δική μου γενιά θα κάνει την ανατροπή !!!